- - -🛫- - - - - - - راه نما - - - - توسعه و اقتصاد حمل و نقل 🚦

نگاه علمی به ابعاد اقتصادی، فنی، و اجتماعی حمل و نقل و توسعه پایدار

- - -🛫- - - - - - - راه نما - - - - توسعه و اقتصاد حمل و نقل 🚦

نگاه علمی به ابعاد اقتصادی، فنی، و اجتماعی حمل و نقل و توسعه پایدار

- - -🛫- - - - - - - راه نما  - - - -  توسعه و اقتصاد حمل و نقل  🚦
🚲🚦 با عنایت به علاقه به مباحث علمی از زوایای اقتصادی و فنی، بر آن شدم در چهارچوب سیاستها و مباحث توسعه و برنامه ریزی اقتصادی در زمینه حمل و نقل ابزاری فراهم نمایم تا مباحث فوق الذکر را با علاقه مندان این رشته به اشتراک بگذارم. امید است گامی هرچند کوچک در رفع مشکلات حمل و نقل که یکی از بخشهای زیربنایی با ابعاد اقتصادی و اجتماعی و فنی در مباحث توسعه پایدار است برداشته شود. مشارکت و همراهی شما علاقه مندان مسلماً راه گشا خواهد بود. ضمنا انعکاس مطالب در این وبلاگ با رویکرد آموزشی است، و مطالب مندرج لزوما به معنی دیدگاه های گردآورنده نمی باشد. لطفا با نظرات خود به بهبود آن کمک نمایید.
✈️ 🌲 💐


1784 میلادی

درست است که موتور بخار موتور حرکتی انقلاب صنعتی بود، اما ایده تامین نیرو بدین شکل از آب در حال جوش به قبل تر از آغاز قرن نوزدهم برمی گردد. در سال 1784، مخترع اسکاتلندی به نام ویلیام مرداک از نمونه اولیه یک وسیله مشابه پرده برداری کرد. قطار و کشتی بخار بعد از آن پدید آمدند.


  حمل و نقل یکی از فعالیت های روزانه بشر از آغاز تاکنون بوده است که در هر دوره تاریخی شکلی خاص را به خود گرفته است. اما حمل و نقل امروزی چگونه به نقطه کنونی رسیده است؟
 

نمی توان تاثیر وسایل نقلیه و به طور کلی حمل و نقل را در زندگی بشر انکار کرد. بشر در گذشته به همان منابع اطراف خود بسنده می کرد، بنابراین سیر تحول حمل و نقل کندتر پیش می رفت. اما در قرون اخیر، سبک زندگی همراه با گسترش شهرنشینی بسیار متفاوت شده و حمل و نقل نیز از آن تاثیر گرفته است. در ادامه با مهم ترین تحولات حمل و نقل آشنا خواهید شد.

*** چرخ

4500 سال پیش از میلاد

دقیقا نمی توان مشخص کرد که چرخ چه زمانی اختراع شد، اما شواهد موجود نشان می دهد که سومری ها اولین کسانی بودند که از چرخ استفاده می کردند. در دوران باستان، سومری ها توانستند پس از اختراع چرخ ارابه را نیز بسازند و بدین وسیله بار بیشتری را جابجا کنند.

... 

باتوجه به توصیف ویژگی‌های توسعه، "برنامه‌های توسعه کشور" به شرح زیر بیان می‌شود:


    سابقه برنامه‌ریزی در کشور از سال ۱۳۲۷ آغاز شد که عمدتاً تحت نام برنامه عمرانی نامگذاری شده بود. قبل از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ شش برنامه عمرانی در کشور تدوین شد که برنامه اول تا پنجم آن اجرا و برنامه ششم که زمان اجرای آن مربوط به سال‌های ۶۱ـ۱۳۵۷ بود به دلیل وقوع انقلاب نادیده گرفته شد.
باید توجه کرد که در این سنوات با توجه به عدم شکوفایی ادبیات توسعه، عمده برنامه‌های توسعه در سطح اکثر کشورهای جهان ماهیت عمرانی داشت و بیشتر معطوف به رشد اقتصادی بود.


برنامه‌های توسعه کشور  از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ تاکنون را می‌توان به شش دوره تقسیم کرد که عبارتند از:


 «توسعه» و تفاوت آن با  «رشد»
قبل از آنکه فرآیند توسعه و دست‌آوردهای آن را در جامعه مورد بررسی قرار دهیم، ابتدا باید ویژگی‌های مقوله «توسعه» را تبیین و تفاوت آن را با عبارت «رشد» که گاهی مترادف با «توسعه» در سطح جامعه معرفی می‌گردد، روشن کنیم مهمترین ویژگی‌های رشد و توسعه عبارتند از:
* رشد، عمدتاً تک بعدی بوده ماهیت آماری و اقتصادی داشته و به مثابه یک پروژه عمل می‌کند، در حالی که توسعه دارای شرایطی متوازن و چند بعدی است و ماهیت اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی، سیاسی و اقتصادی دارد و به مثابه یک فرآیند عمل می‌کند.
* رشد کمیت‌گرا بوده، در حالی که توسعه کیفیت توأم با کمیت و توازن بین تمام مولفه‌های خود را دنبال می‌کند.
* رشد به افزایش کارایی سیستم متکی است، در حالی که توسعه ضمن توجه به افزایش کارائی به اثر بخشی آن در کل جامعه توجه دارد.
* رشد کمیت‌گرا بوده، در حالی که توسعه کیفیت توأم با کمیت و توازن بین تمام مولفه‌های خود را دنبال می‌کند.
* رشد به افزایش کارایی سیستم متکی است، در حالی که توسعه ضمن توجه به افزایش کارائی به اثر بخشی آن در کل جامعه توجه دارد.

     با عنایت به تعریف کلی علم اقتصاد که عبارتند از؛ مجموعه دانشهایی که حاصل سلسله ای از اندیشه ها و تفکرات است تا با استفاده بهینه از منابع محدود طبیعی و نیروی کار انسانی و چینش حساب شده اجزاء و عناصر گوناگون آن در کنار یکدیگر از منابع کمیاب مذکور به نحوی استفاده نماید که بیشترین میزان ممکن از خواسته های انسانی برآورده گردد .  و این نکته که چنین تعریفی دامنه شمول خیلی وسیعی دارد سبب می شود گرایش های مختلفی در رشته علوم اقتصادی به وجود آید که یکی از آنها گرایش اقتصاد حمل و نقل می باشد . هدف از چنین گرایشی آشنا نمودن متقاضیان با مفاهیم و ویژگیهای اقتصادی حمل و نقل ، روشهای حمل و نقل(حمل و نقل زمینی ، دریایی ، هوایی ، خطوط و لوله های نفتی، آب و ...)، ارزشیابی طرحها و پروژه های حمل و نقل با نظریه های گوناگون ارائه شده در زمینه ارتباطی حمل و نقل و توسعه اقتصادی است .


  حال از دید تخصصی در یک تقسیم بندی کلی حمل و نقل از دو بخش زیر ساختارهای حمل و نقل و دیگری وسایل حمل و نقل تشکیل شده است. توسعه حمل و نقل، به طور روز افزون دانش و تکنولوژی بالایی را می طلبد بنابراین در ایران هم ، امروزه باید همراه با این افزایش دانش و تکنولوژی یعنی فنون جدید حمل و نقل نیروهای ماهر و متخصصی نیز آموزش یابد تا بتوان این سیستم حمل و نقل را چه از نظر زیر ساختارهای حمل و نقل ، چه از نظر وسایل حمل و نقل بصورت بهینه مورد استفاده قرار داد. 

و بدهی است که دانش نیز در استفاده و به اشتراک گذاری آن بهره ورتر خواهد گشت. که به امید خدا در این وبلاگ ما به یاری شما به دنبال آن خواهیم بود. 



اگر همه ما تجربیات مفید خود را در اختیار دیگران قرار دهیم همه خواهند توانست با انتخاب ها و تصمیم های درست تر، استفاده بهتری از وقت و عمر خود داشته باشند.

همچنین گاهی هدف از نوشتن ترویج نظرات و دیدگاه های شخصی نویسنده یا ابراز احساسات و عواطف اوست. برخی هم انتشار نظرات خود را فرصتی برای نقد و ارزیابی آن می دانند. البته بدیهی است کسانی که دیدگاه های خود را در قالب هنر و ابزارهای جدید در کنار سایر روشها بیان کنند، تاثیر بسزایی بر محیط پیرامون خود خواهند گذاشت؛ و  همچنین تاثیرات متقابلی خواهند پذیرفت.
    بدهی است ارسال نظرات و انتقادات از طریق آیکون " نظر " که در انتهای هر مطالب وجود دارد به دلیل ارتباط به همان مطلب بهترین اثر را دارد، و همچنین قسمت تماس با من و سایر کانلهای ارتباطی برای نظرات کلی شما عزیزان در دسترس است.
     لطغا با ارسال نظرات و انتقادات به بروز شدن بهتر مطالب تسریع بخشید.
وجود حمل و نقل روان و ایمن از اساسی‌ترین زیر ساخت‌های لازم برای توسعه صنایع و افزایش سطح رفاه اجتماعی هر کشور است

اﻣـﺮوزه ﻣﺴﺎﯾﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ از ﻗﺒﯿﻞ آﻟﻮدﮔﯿ‌ﻬﺎی زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ، ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺮژی، اﻓﺰاﯾﺶ‌ ﺧﺴـﺎرتﻫﺎی ﻣﺎدی و ﻣﻌﻨﻮی ﻧﺎﺷﯽ از ﺳـﻮاﻧﺢ و ﺗﺼﺎدﻓﺎت، ﻣﺸﮑﻼت ﻧﻈﺎرت و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﺮوﻧﺸـﻬﺮی، اﻓـﺰاﯾﺶ زﻣﺎﻧﻬﺎی ﺗﻠﻒ ﺷﺪه و روﻧﺪ رﺷﺪ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﻘﺎﺿﺎی ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺳﺎﻋﺎت اوج درﮐـﻼن ﺷـﻬﺮﻫﺎی دﻧـﯿﺎ ﺑـﻪ ﯾـﮏ ﻣﺸـﮑﻞ ﺟﺪی ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ.

سیستم حمل‌ونقل هوشمند یا Intelligent Transportation Systems به مجموعه‌ای از ابزارها، امکانات و تخصص‌ها از قبیل مفاهیم مهندسی ترافیک، تکنولوژی‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و مخابراتی اطلاق می‌شود که به صورت هماهنگ و یکپارچه به منظور بهبود کارآیی و ایمنی در سیستم حمل‌ونقل به کار گرفته می‌شود.

سیستمهای حمل و نقل هوشمند ITS، سیستم‌هایی متشکل از فناوری های نوین الکترونیک، کامپیوتر، IT، الکترو مکانیک و ... هستند که در برنامه ریزی سیستم های حمل و نقل زمینی، امروزه نقش بسیار مهمی ایفا می‌نمایند.

قدمت کاربرد و برنامه‌ریزی سیستم های حمل و نقل هوشمند (ITS) به اوایل دهه 90 میلادی می‌رسد که در کشورهای توسعه یافته، از همان زمان شروع به مطالعه طراحی و گسترش این سیستم ها نموده اند با توجه به توسعه سیستم های مختلف حمل و نقل زمینی و افزایش تقاضای سفر به صورت تصادعدی و مشکلات عرضه، شاخه های مختلف ( ITS) توانسته اند، تاثیرات بسیار مطلوبی در حل چالشهای حمل و نقل برای دولتها فراهم می آورد.

سیستم حمل‌ونقل هوشمند (ITS)

فناوری‌های سیستمهای هوشمند حمل و نقل

در سیستمهای هوشمند ترافیک فناوری‌های متفاوتی بکار می‌رود. از سیستم‌های اولیه‌ای مانند هدایت خودرو و سیستم کنترل چراغ‌های راهنمایی، تابلوهای اعلان ترافیک، دوربین سرعت سنج و سیستم خودکار شناسایی شماره خودرو گرفته تا سیستمهای پیشرفته و پیچیده تری که بطور همزمان اطلاعات متفاوتی را از منابع متفاوت یکپارچه می کند. اطلاعاتی مانند وضع آب و هوا، وضعیت ترافیک، وضعیت جاده و ...